Rok 2027 będzie oznaczał 50. rocznicę Teorii Jednorazowego Somy, idei, że starzenie się ewoluowało, ponieważ ograniczone zasoby muszą być przydzielane pomiędzy wzrost, naprawę i reprodukcję W obliczu spadających globalnych wskaźników reprodukcji warto zadać pytanie: Jak ta teoria się sprawdza? 🧵

Kirkwood zaproponował tę teorię w @nature w 1977 roku, opierając się na wcześniejszych ewolucyjnych pomysłach dotyczących starzenia się i nieśmiertelności linii zarodkowej. Była częścią tria klasycznych teorii ewolucyjnego starzenia się obok akumulacji mutacji Medawara i antagonisty pleiotropii Williamsa.

William uważał, że pogorszenie stanu zdrowia w późnym życiu będzie z natury nieodwracalne, ponieważ odpowiednie systemy naprawcze nigdy nie będą faworyzowane przez ewolucję. W późniejszych wywiadach, w tym jednym na temat mojej pracy w NYT, Williams był zdecydowanie krytyczny wobec interwencji w zakresie długowieczności.

Dużą siłą teorii DS jest wyjaśnienie, dlaczego małe, wolno rozmnażające się zwierzęta często żyją dłużej niż te szybko rozmnażające się, np. nietoperz w porównaniu do myszy

Mechanistycznie, badacze powiązali części tej teorii z procesami takimi jak IGF-1, sirtuiny i szlaki wykrywania składników odżywczych, gdzie większy wzrost i reprodukcja mogą współistnieć z mniejszą naprawą i krótszą długością życia w wielu modelowych gatunkach.

Jednak zjednoczona teoria starzenia musi uwzględniać odwracalność, spójność i zachowanie międzytkankowe. Modele akumulacji uszkodzeń mają z tym trudności.

W 2005 roku pokazaliśmy, że muchy i robaki mogą się skutecznie rozmnażać i żyć dłużej, gdy są karmione polifenolami, które aktywują Sir2. Natychmiast, w naczyniu, zasoby nie były ograniczone (Wood i in., Nature, 2005)

Jedną z trwających debat jest to, czy kompromis między reprodukcją a starzeniem się występuje konsekwentnie w obrębie gatunków, takich jak ludzie. W wielu przypadkach długożyjące osobniki nie wykazują oczekiwanych kompromisów między wysiłkiem reprodukcyjnym a utrzymaniem.

Kolejna klasyczna zagadka: dlaczego kobiety żyją dłużej niż mężczyźni, mimo ogólnie wyższego inwestowania w reprodukcję. Niektóre badania próbują to pogodzić z modelami ewolucyjnymi, ale pozostaje to kontrowersyjne.

Inni twierdzą, że różnica między długością życia mężczyzn a kobiet jest prawdopodobnie artefaktem opartym na statystykach, zapominając o wpływie zgonów noworodków, chorób sprzężonych z chromosomem X, wojen i palenia papierosów

Teoria informacji o starzeniu się (ITOA) proponuje, że starzenie się jest napędzane głównie przez postępującą utratę informacji epigenetycznej i regulacyjnej, a nie przez nieodwracalne uszkodzenia molekularne.

W tym kontekście młodzieńcze stany komórkowe nie są niszczone z wiekiem, lecz stają się niedostępne z powodu dryfu epigenetycznego i utraty wierności transkrypcyjnej. Entropia wzrasta w dużej mierze z powodu katastrofalnych zdarzeń, takich jak pęknięcia DNA.

To rozwiązuje pozorny konflikt: Ewolucja nie wybrała odmłodzenia, ale biologia zachowała wystarczającą ilość informacji, aby odmłodzenie było możliwe

Razem tworzą spójną ramę: starzenie się jako ewolucyjnie tolerowana utrata informacji biologicznej, a nie nieuchronna awaria strukturalna

W 2026 roku konsensus naukowy nie jest taki, że Teoria Odrzucalnego Somy jest błędna, ale że jest niekompletna i zależna od kontekstu, stanowiąc użyteczny element w większej układance ewolucyjnej i mechanistycznej.

Przyznajmy, że nie od razu