Nghiên cứu cho thấy một vụ phun trào núi lửa vào khoảng năm 1345 có thể đã gây ra dịch bệnh Cái Chết Đen. Bằng cách phân tích vòng cây từ khắp châu Âu, lõi băng từ Greenland và Nam Cực, cùng với các biên niên sử thời trung cổ, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra bằng chứng rõ ràng về một sự kiện núi lửa lớn—hoặc một loạt các sự kiện—vào giữa thế kỷ 14. Dữ liệu từ vòng cây cho thấy sự ngừng tăng trưởng đột ngột giữa năm 1345 và 1346, cho thấy điều kiện lạnh lẽo và tối tăm bất thường do tro núi lửa chặn ánh sáng mặt trời trong bầu khí quyển. Các lõi băng tiết lộ sự gia tăng đột ngột trong các khoáng chất lưu huỳnh trong cùng thời kỳ, một dấu hiệu điển hình của các vụ phun trào lớn, rất có thể ở vùng nhiệt đới. Sương mù núi lửa kéo dài trên Địa Trung Hải trong nhiều năm, gây ra sự lạnh đột ngột, những vụ mùa thất bại liên tiếp, và nạn đói nghiêm trọng trên khắp châu Âu. Với nguồn thực phẩm địa phương bị tàn phá, các thành phố cảng lớn của Ý như Venice và Genoa trở nên phụ thuộc nặng nề vào lúa mì nhập khẩu từ khu vực Biển Đen. Những lô hàng lúa mì đó vô tình mang theo một hành khách chết người: bọ chét nhiễm Yersinia pestis, vi khuẩn gây ra bệnh dịch hạch, sống trên những con chuột đen đã trốn trong các con tàu. Khi lúa mì đến các kho hàng ở Ý, chuột và bọ chét nhanh chóng lan ra các khu vực đô thị đông đúc, không vệ sinh nơi mà tình trạng suy dinh dưỡng đã làm suy yếu hệ miễn dịch của người dân. Bệnh dịch bùng phát và lan rộng khắp lục địa từ năm 1347 đến 1351, giết chết khoảng 30–60% dân số châu Âu. Bằng chứng môi trường gần như hoàn toàn phù hợp với các tài liệu viết về nạn đói, sự thay đổi đột ngột trong các mô hình thương mại, và sự xuất hiện bùng nổ của dịch bệnh. Núi lửa không trực tiếp tạo ra tác nhân gây bệnh, nhưng có vẻ như đã kích hoạt chuỗi phản ứng: bầu trời tối tăm → vụ mùa thất bại → nhập khẩu lúa mì khẩn cấp → nhập khẩu vô tình chuột và bọ chét nhiễm bệnh → đại dịch. Sự kiện này là một lời nhắc nhở mạnh mẽ rằng thảm họa hiếm khi đến một mình. Một cú sốc khí hậu đơn lẻ có thể lan tỏa qua các hệ sinh thái, nguồn thực phẩm, mạng lưới thương mại, và sức khỏe cộng đồng, đôi khi giải phóng những thảm họa chết người hơn nhiều so với sự kiện ban đầu. ["Những thay đổi do khí hậu trong thương mại lúa mì Địa Trung Hải đã giảm thiểu nạn đói nhưng đã đưa Cái Chết Đen đến châu Âu thời trung cổ." Communications Earth & Environment, 2025]