Onderzoek toont aan dat een vulkaanuitbarsting rond 1345 mogelijk de Zwarte Dood heeft veroorzaakt. Door boomringen uit heel Europa, ijskernen uit Groenland en Antarctica en middeleeuwse kronieken te analyseren, hebben onderzoekers duidelijk bewijs gevonden van een belangrijke vulkanische gebeurtenis—of reeks van gebeurtenissen—in de mid-14e eeuw. Gegevens van boomringen tonen een abrupte stop in groei tussen 1345 en 1346, wat wijst op ongewoon koude en donkere omstandigheden veroorzaakt door zonlicht-blokkerende vulkanische as in de atmosfeer. IJskernen onthullen scherpe pieken in zwavelafzettingen tijdens dezelfde periode, een klassiek kenmerk van massale uitbarstingen, hoogstwaarschijnlijk in de tropen. De resulterende vulkanische nevel bleef jaren boven de Middellandse Zee hangen, wat leidde tot plotselinge afkoeling, herhaalde mislukte oogsten en ernstige hongersnood in heel Europa. Met lokale voedselvoorraden verwoest, werden grote Italiaanse havensteden zoals Venetië en Genua sterk afhankelijk van graan dat werd geïmporteerd uit de Zwarte Zee-regio. Die graanzendingen droegen onbewust een dodelijke passagier: vlooien geïnfecteerd met Yersinia pestis, de bacterie die de builenpest veroorzaakt, die leefden op zwarte ratten die zich op de schepen hadden verstopt. Zodra het graan in Italiaanse magazijnen aankwam, verspreidden de knaagdieren en vlooien zich snel in overvolle, onhygiënische stedelijke gebieden waar ondervoeding de immuunsystemen van mensen al had verzwakt. De ziekte ontbrandde en verspreidde zich over het continent tussen 1347 en 1351, waarbij naar schatting 30–60% van de bevolking van Europa omkwam. Het milieuevidence komt bijna perfect overeen met geschreven verslagen van hongersnood, plotselinge veranderingen in handelspatronen en de explosieve komst van de pest. De vulkaan creëerde niet direct de pathogeen, maar het lijkt de kettingreactie in gang te hebben gezet: verduisterde luchten → mislukte oogsten → noodgraanimporten → onopzettelijke invoer van geïnfecteerde ratten en vlooien → pandemie. Deze episode is een krachtige herinnering dat catastrofes zelden alleen komen. Een enkele klimaatschok kan door ecosystemen, voedselvoorraden, handelsnetwerken en de volksgezondheid heen golven, soms rampen ontketenend die veel dodelijker zijn dan het oorspronkelijke evenement zelf. ["Klimaatgedreven veranderingen in de graanhandel in de Middellandse Zee verlichtten de hongersnood maar introduceerden de Zwarte Dood in middeleeuws Europa." Communications Earth & Environment, 2025]