Likidite Madenciliği Nedir?

2020 yılının ortalarında kripto endüstrisi, insanların dijital para birimlerini kullanma şeklini değiştiren bir trendin yükselişine tanık oldu. Söz konusu trend, kripto kullanıcılarına yeni kapılar açan merkeziyetsiz finans (DeFi) oldu. DeFi, kripto paranın kullanımı yoluyla herkese eşit fırsatlar sunan bir tür dijital bankacılık sağladı. Geleneksel bankacılığın birçok bölgeyi bankasız bırakmasının veya yetersiz hizmetler sunmasının aksine, DeFi herkesin erişimine açıktır. Bu merkeziyetsiz ekosistemin sunduğu birçok hizmet arasında likidite madenciliği de yer almaktadır.

Bu kılavuz, likiditenin ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve madenciliğinin nasıl yapılacağını açıklayacaktır. Likidite madenciliğinin faydaları ve riskleri incelenecektir.

Likidite Nedir?

Kripto para bağlamında likidite, coin ve token satın alma veya satma kolaylığını tanımlayan bir terimdir.’ Varlıkların fiyatlarını önemli ölçüde etkilemeden borsalarda kripto alım satımı yapılabilmesi anlamına gelir.

Bu sayede likiditesi yüksek varlıklar hızlı bir şekilde satılabilir ya da satın alınabilir. Bir varlığın likiditesi yüksekse, bu genellikle çok sayıda alıcı ve satıcı olduğu anlamına gelir. Bu durumda, coin’lerinizi almak veya satmak istediğinizde, her zaman emrinizi karşılayabilecek biri bulunur.

Düşük likidite, alış satış farkının dar olduğu, daha az teklifin olduğu ve daha az kişinin işlem yaptığı anlamına gelir. Bu senaryoda, büyük emirler varlığın fiyatını etkileyebilir. Bu nedenle likidite, trader’ların belirli bir kriptoda işlem yaparken göz önünde bulundurması gereken önemli bir husustur. Bahsedilen faydaları nedeniyle yüksek likiditeye sahip varlıklar daha cazip ve daha az risklidir.

Likidite sağlamak ne demektir?

DeFi 2020’nin ortalarında ana akım hâline geldikten sonra, merkeziyetsiz borsalar (DEX’ler) daha popüler hale gelmeye başladı. Bunlar, merkeziyetsiz bir ekosistemde faaliyet gösteren ve merkezî bir otorite tarafından kontrol edilmeyen kripto borsalarıdır. Bu borsalar akıllı sözleşmeler kullanarak daha özerk hareket eder. Bu platformlar yıllardır merkezî borsaların (CEX’ler) yerini almaya çalışmaktaydı. Ancak, likidite yetersizlikleri nedeniyle bunu gerçekleştirememişti.

Bu, DEX’lerin trader’ların emirlerini yerine getiremeyeceği anlamına geliyordu. Bunun sonucunda, trader’lar DEX’lerden kaçınıyor ve likidite düşük kalıyordu. Bu durum, likidite sağlamanın yeni bir yolu olan Otomatik Piyasa Yapıcılar (AMM’ler) sayesinde DeFi’nin ortaya çıkışıyla değişti. Otomatik Piyasa Yapıcılar, alıcıları satıcılarla eşleştirmek için emir defterlerini kullanmadan token takasını gerçekleştiren borsalardır. Bunun yerine likidite havuzları kullanılır.

Bunlar, varlık havuzları olarak hizmet veren akıllı sözleşmelerdir. Kripto paraları borsada birbiriyle eşleştirerek saklayabilir. Daha sonra, birisi bir varlığı diğeriyle swap’lamak istediğinde, gerekli fonlar havuzdan çekilir. Bu sayede bekleme süresi olmaz ve takas anında gerçekleştirilir.

Elbette, bu havuzların amaçlarını yerine getirebilmesi için bir yerden fon alması gerekir. Havuzdaki varlıklar, söz konusu coin’lerin veya tokenlerin sahibi olan yatırımcılardan gelir. Bunları ödüller karşılığında havuza sağlarlar ve varlıklar daha sonra trader’lara likidite sağlamak için kullanılır. Tokenlerini bu şekilde sunan yatırımcılara likidite sağlayıcı (LP) denir.

Likidite madenciliği nedir?

Yukarıda açıklanan her şeyi göz önünde bulundurduğumuzda, likidite madenciliği konusuna geliyoruz. Bu, likidite sağlayıcılarla yakından ilişkili bir süreçtir. Basitçe ifade etmek gerekirse, likidite sağlama karşılığında ödül almak için kullanılan bir terimdir.

Likidite sağlamak DEX’ler ve trader’lar için faydalı olsa da, kimsenin bunu karşılıksız yapması beklenmez. Coin’lerini ve tokenlerini likidite havuzlarına sağlayan kullanıcılar, bunu ödül kazanmak için yapar. Bu şekilde, kullanıcılar pasif gelir biriktirdikçe likidite sağlama bir kazanç potansiyeli ile birlikte gelir.

Bu, kripto endüstrisinde pasif gelir elde etmenin harika bir yoludur. Diyelim ki bir token ile ilgileniyorsunuz ve gelecekte çok değerli olacağına inanıyorsunuz. Doğal olarak, fiyatı yükselene kadar saklamak niyetiyle satın alırsınız. Ancak, varlıklarınızı cüzdanınızda tutmak yerine bir likidite havuzuna kilitleyebilirsiniz.

Varlığın sahibi olmaya devam ettiğiniz gibi dilediğiniz zaman çekmekte de özgür olursunuz. Ancak varlığı DEX’e ödünç vererek yalnızca yatırımınızı korumakla kalmaz, aynı zamanda coin veya tokeninizi stake ettiğiniz için DEX’ten düzenli olarak ödüller de alırsınız. Böylece kârı en üst düzeye çıkarır ve coin’lerinizin tam kazanç potansiyeline ulaşırsınız.

Coin veya tokenin değeri zamanla artabilir, aynı zamanda pasif gelir de elde edebilirsiniz. Birkaç basit adımla başlayabilirsiniz: istediğiniz bir kripto para seçin, ardından bir DEX seçin ve likidite sağlayıcısı olun.

Likidite madenciliğinin faydaları nelerdir?

Likidite madenciliği, DeFi sektöründe çok getirisi olan bir faaliyettir ve şu anda bu alanda pasif gelir elde etmek için en iyi fırsatlardan biridir. Bir avuç kriptosu olan herkes bunu yapabilir. Bunun dışında, aşağıdaki gibi bir dizi başka faydası da vardır:

• Yüksek getiri potansiyeli

Getirinizin yatırım yaparak aldığınız riskle orantılı olması önemlidir. Bu, daha büyük yatırımların daha büyük getiri sağladığı anlamına gelir. Elbette bu, seçtiğiniz tokene yatırım yapmak istediğinizden emin olmanız gerektiği anlamına da gelir.

• Yönetişim ve yerel tokenlerin adil dağıtımı

Ödül olarak aldığınız tokenler kilitledikleriniz olabilir. Çoğu durumda, likidite sağlamak size proje için oylama yetkisi sağlayan tokenler verir. Bu şekilde, projeyle ilgili çeşitli önerileri oylayabilir veya kendi önerilerinizi sunabilirsiniz. Her halükarda, projenin tokenlerini projeye gerçekten inananlara adil bir şekilde dağıtmasını sağlar.

• Düşük giriş bariyeri

Belirtildiği gibi, likidite madenciliği gibi DeFi işlevleri herkes tarafından kullanılabilir. Son derece basit birkaç adımla başlayabilirsiniz. Yalnızca birkaç token satın almış olsanız bile bunları kilitleyebilirsiniz. Bunlar zamanla sizin için daha fazla para kazanır ve hiçbir şey yapmadan pasif gelir elde edersiniz.

• Sadık ve güvene dayalı bir topluluk oluşturma

Likidite madenciliğinin faydalarından biri de aslında projenin kendisi içindir. Kullanıcıların likidite madenciliği yapmasına ve ödüller kazanmasına izin vermek güçlü ve sadık bir topluluk yaratır. Bunun yolu oldukça basittir: topluluk üyelerinize iyi bakın, onlar da projenizi destekleyecektir.

• Pasif gelir

Topluluk üyelerinin tokenlerini sağlamalarındaki temel amacın pasif gelir olduğunu söylemeye gerek yok. Günün sonunda kripto sektörü para ve işten ibarettir. Kripto kullanıcılarına kârlarını maksimize etmek için en iyi fırsatlardan birini sağlar. Yeni gelenlerin hızlıca kavrayıp kullanabileceği en basit stratejiler arasındadır.

• Merkeziyetsiz bir borsayı destekleme

Öte yandan, likidite madenciliği kripto kullanıcılarının bir DEX’i desteklemesini de sağlar. Bunu yaparak kripto kullanıcıları merkezî borsalara bir alternatifin olmasını garanti altına alır. Bu, endüstri üyelerine birçok yatırımcının hayalini kurduğu gerçek, merkeziyetsiz bir finans endüstrisi sağlar.

Likidite madenciliğinin riskleri nelerdir?

Bahsedilen faydalar çok cazip görünse de, riskleri de unutmamalısınız.

Kripto endüstrisi risklerle doludur ve bunları görmezden gelip yalnızca kâr peşinde koşanların kayıplar yaşaması olasıdır. Aynı durum likidite madenciliği için de geçerlidir ve en büyük risklerden bazıları şunlardır:

• Geçici zarar

Başarı ile aranızda duran ana risklerden biri geçici zarardır. Bu, tokenler kilitliyken fiyatı önemli ölçüde değiştiğinde meydana gelebilen bir durumdur. Örneğin, coinleri her birini 10 dolardan satın alıp kilitlediniz. Ardından, coin’in fiyatı 1 dolara düşmüştür. Toplamda 100 coin aldıysanız, bunlar için 1.000 dolar ödemişsinizdir. Şimdi ise coin’leriniz toplamda sadece 100 dolar değerindedir. Buna, ödül olarak almış olabileceğiniz coin’ler dâhil değildir. Eğer coin’leri fiyatları düzelmeden önce çekmeye karar verirseniz, geçici zarar yaşarsınız. Likidite madenciliğinden elde ettiğiniz kazançlar ile bu riski dengeleyebilirsiniz. Ancak, bu riskin çok olası olduğunu hatırlamakta fayda var. Bu nedenle, yalnızca uzun vadeli yatırım olarak kilitli tutmayı düşündüğünüz coin’leri kilitlemek en iyisidir.

• [Likidite havuzlarının boşaltılması] olasılığı (https://www.comparitech.com/crypto/cryptocurrency-scams/)

Diğer bir risk ise likidite havuzlarının boşaltılması (rug pull) ile ilgilidir. Çoğu kullanıcı bu tür dolandırıcılıklara aşinadır. Esasen bu, geliştiricilerin protokolü kapatmaya ve fonları iade etmeme kararı alması durumunda meydana gelir. Yani, beğendiğiniz projeyi buldunuz, tokenlerini satın aldınız, kilitlediniz ve sonra her şey kapatıldı. Geliştiriciler gitti, paranız gitti ve herhangi bir açıklama veya geri ödeme yok. Bu, farkında olmanız gereken başka bir gerçek tehlikedir.

• Proje riski

Son olarak, projenin kendisine yönelik bir risk söz konusudur. Bildiğiniz gibi, kripto projeleri çok karmaşık olabilmektedir. Bazıları diğerlerinden daha da karmaşıktır. Ancak, bu daha fazla fayda anlamına gelse de, aynı zamanda daha fazla risk de demektir. Karmaşıklığın daha fazla olması, proje kodunda daha fazla hata olasılığını da beraberinde getirir. Bu, aynı zamanda birilerinin bu hataları kötüye kullanma ihtimalinin daha yüksek olduğu anlamına gelir.

Likidite madenciliği buna değer mi?

Likidite madenciliğinin buna değip değmeyeceği kararı birden fazla faktöre bağlıdır. Söz konusu projeyi, yatırım yaptığınız miktarı, yatırım hedeflerinizi ve risk toleransınızı göz önünde bulundurmanız gerekir. Bu, kriptodan ek kâr elde etmenin harika bir yolu olsa da, çok sayıda riskle birlikte gelir. Kripto değeri oldukça değişkendir ve likidite sağlayıcılar her zaman geçici zarar riski altındadır.

SSS

DeFi’de nasıl para kazanılır?

DeFi, para kazanmak için birçok yol sunar. Bunu stake ödülleri, getiri toplama ödülleri veya likidite madenciliğinden gelen ödülleri alarak yapabilirsiniz. Likidite madenciliğine benzer şekilde çalışan krediler bile düşünülebilir, sadece sağladığınız varlıklar farklı şekilde kullanılır.

Likidite madenciliği kârlı mıdır?

Likidite madenciliğinin kârlılığı bir dizi faktöre bağlıdır. Projenin sunduğu anlaşma bunlardan biridir, yatırdığınız miktar ise bir diğeridir. Bununla birlikte, yeterli zaman verildiğinde, bundan oldukça büyük bir kâr da elde edilebilir.

Likidite madenciliği bir risk midir?

Likidite madenciliğinin kendine özgü bazı riskleri vardır. Geçici zarar, dolandırıcılık veya bilgisayar korsanlığı saldırıları bunların başlıcalarıdır. Yatırımcılar kripto sektöründe hiçbir zaman riskten muaf olamaz.

DeFi likidite madenciliği nedir?

DeFi’de likidite madenciliği, tokenlerinizi likidite havuzlarına sağlamak ve karşılığında ödüller almak anlamına gelir. Bu tokenler daha sonra işlemleri gerçekleştirmek için merkeziyetsiz borsalar tarafından kullanılır.

Likidite madenciliği yaparak para kaybedebilir misiniz?

Likidite madenciliği sırasında tokenin kripto fiyatı düşerse ve siz de varlığınızı çekerseniz para kaybedebilirsiniz. Varlığınızı çekmediğiniz sürece, fiyat hala düzelebileceğinden, teknik olarak zarar yaşamamış olursunuz.

Likidite madenciliği nasıl çalışır?

Likidite madenciliği, bir projenin kripto topluluğunun tokenlerini likidite havuzlarına yatırmasını gerektirir. Bu tokenler daha sonra merkeziyetsiz borsalar tarafından token swap işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılır. Bu esnada token sağlayıcıları, kriptolarını sundukları için swap işlem ücretlerinden gelen ödülleri alırlar.